طایفه کورحسنلوی افشار قیدار

طایفه کورحسنلوی افشار قیدار

پژوهش از :دکتر محمد خالقی مقدم

نشزیه موج بیداری  -شماره ۲۰۰--سه شنبه .-۲۵ آبان ماه ۱۳۸۹ -ص۶

.کتاب مرآه البلدان در ص 2292 خود در شهرستان قیدار زنجان از طایفه توحید لو افشار یاد می کند که برای ییلاق به کوه دمیر لو می آمدند (و دمیرلو به زبان ترکی کوه دارای آهن در غرب شهر زنجان است ) و یا ذکر می کند که آبادی چولجه در شهرستان قیدار مکان قشلاقی آنان بود. و یا از آبادی چهل گزی علیا و سفلی در شهرستان قیدار ، بعنوان دو محل قشلاق شاهسون افشار یاد می کند که"طایفه کور حسنلوی افشار " ان 15 هزار خانوار بودند و برای ییلاق به کوهساران فیض آباد در حومه ابهر و قانلی و چپقلو و غیره می رفتند. و نیز در ص 2314 از چهل منجیلی شهرستان قیدار بعنوان مکان قشلاقی طوایف کور حسنلوی افشار یاد می کند که به اراضی ییلاقی و کوهساران فیض آباد ابهر می رفتند . و یا در ص 2173 از آبادی چپقلو شهرستان قیدار بعنوان ملکی "ایلات شاهسون افشار بدرلو" یاد می کند . و هنوز هم در تقسیمات کنونی کشور در شهرستان قیدار ،دهستانی بنام دهستان "قشلاقات افشار"وجود دارد که در حوزه نزدیک به قزل اوزن قرار دارد که مکان جغرافیایی گرمسیر می باشد و محل کوچ  قشلاقی طوایف افشار بود و آبادی هائی بنام نریمان قشلاق ،باش قشلاق ،تازه قشلاق ،وکیل قشلاق و بیوک قشلاق و غیره دارد. و بعلاوه طوایف افشاری مزبور مکان های ییلاقی دیگری نیز داشتند و مثلاً کوه پنجه علی به ارتفاع 2812 متر در غرب قیدار و یاکوه بوتالی درجنوب ابهر است که برخی از شاخه های  رودخانه خررود از این کوه های ییلاقی آنها سرچشمه می گیرد . و کوه بوتالی در جنوب ابهر و شمال شرقی شهر قیدار به ارتفاع 2623 متر است و یا کوه زمانکه به ارتفاع 2522 متر و کوه گوی قرای در جنوب شهرهای هیدج و خرمدره و کوه قره  داغ و آق داغ به ارتفاع 2731 متر در جنوب شهر صائین قلعه زنجان و شمال شرقی شهر قیدار واقع است و از مکان های ییلاقی دیگر طوایف افشار بودند که کتاب مرآه البلدان در ص 2314 از پانزده هزار خانوار کور حسنلوی افشار قیدار یاد می کند. که برای ییلاقی به کوههای آق داغ و گوی قرای وکوه زمانکه می رفتند و در آبادیهای فیض آباد  (قفس آباد) و چپقلو و قانلی که در دامنه این رشته کوه هاست مستقر می شدند  و همچنین کتاب مرآه البلدان در ص 2173 از آبادی چپقلو که در دامنه این رشته کوه ها قرار دارد بحث می کند و از آن  ملکی "ایلات شاهسون افشار بدرلو"یاد می کند  و از قدیم هم قلعه هایی در اطراف آبادی قروه و در حومه ابهر و خرمدره و صائین قلعه قرار داشت که مورد استفاده ماد آتروپا تن و بعدها مورد استفاده "ترکان سلجوقی" و "سران طوایف افشار" بود ، نظیر قلعه مهم سرو جهان در جنوب شهر صائین قلعه کنونی زنجان و یا خود صائین قلعه که مغولها آنرا "قلعه قهود" می نامیدند . و برای غلبه بر آن و خارج ساختن آن از چنگ ترکان سلجوقی ،تقلای فراوانی کردند و یا قلعه حسن آباد در جنوب شهر ابهر و قلعه صنم کوه و قلعه حسینیه در شمال شهر هیدج و یا قلعه جوق در جنوب آبادی قروه ابهر و قره قلعه در شمال ابهر و یا مرآه البلدان در ص 2268 از آبادیهای دهستان دودانگه جنوب شرقی ابهر ، بعنوان منطقه ییلاقی طائفه اینانلو افشار یاد می کند. و یا در ص 2224 از آبادی چشین در جنوب کوه بوتالی ابهر بعنوان محال ییلاقی "طائفه اینانلو" یاد می کند  و یا در ص 2268 از آبادی چنگماس و یا آبادی چنگ الماس کنونی در جنوب کوه بوتالی ابهر به عنوان ییلاقات طائفه اینانلو افشار یاد می کند. و در دهستان قشلاقات افشار قیدار تیره هائی از ایل افشار به نام تیره های کچل الو ،کردلو ،کوشکانلو، محمدشاهلو ، محمدلو، مهدیلو ،ورمانلو، یاراحمدلو،یقین لو ساکن بوده و در منطقه سجاس ،نیز تیره دابانلو ساکن بوده و در حومه قیدار هم تیره های افشار شیخ لو ،دوراخلو و در دهستان بزینه رود نیز تیره های آغوزلو ،امیرلو و توزلو ،ساکن هستند.

اقوام افشار مزبور در دوره ی دولت نادر شاه بخشی از ارتش وی را تشکیل می دادند و بعد از مرگ او نیز به منطقه  قیدار مزبور بازگشتند و از قدیم مرکزیت خان نشین آن ده کرسف بوده که جهانشاه خان افشار و پدران او در آن ساکن بوده اند و اینجانب پژوهش مستقلی در مورد جهانشاه خان دارم و از جمله ناصرالدین شاه در ص 310 سفرنامه ی خود به این سواران افشار منطقه قیدار اشاره می کند و یا در کتب مختلف نیز به این افشارهای منطقه قیدار اشاره شده است و از جمله در ص 2114 جلد 3 منتظم ناصری به آنها اشاره می کند که سواره ی افشار زیر نظر سرتیپ جهانشاه خان بود و رئیس کل آن قرار داشت و میرزا محمد علی سررشته دار آن بود و میرزا موسی مشرف آن بود و نیز در ص 1246 جلد 3 منتظم ناصری از جماعت شاهسون افشار مزبور یاد می شود که ابواب جمعی آن با امین السلطان بود و ریاست آن با جهانشاه خان و بعلاوه ص 2090 جلد 3 منتظم ناصری به همین موضوع اشاره می کند و در صفحات دیگر نیز از این جماعت افشار یاد شده است.

بلوک گندزلو و خُران

شرح حالی از طایفه ی گندزلوها براساس بعضی ازسفرنامه ها

اصل و نسب افشارها