شرح حالی از طایفه ی گندزلو ها بر اساس بعضی از سفرنامه ها
هنری لایارد درسفر نامه "سیری در قلمروبختیاری وعشایرخوزستان -ترجمه مهراب امیری ) خود
مینویسد: "گندزلو ها " از ترکان افشارند ،که من بطور قطع نتوانستم ثابت کنم اینان در چه برهه
زمانی به منطقه خوزستان کوچیده اند.ولی آنچه مسلم است نادر شاه آنها را مجبور کرد که از
خوزستان بهشمال ایران مهاجرت کنند . پس از مرگ نادر " گندزلو ها " و چند قبیله دیگر مجدداً به
خوزستان مراجعت کردند.
" افشار ها " بیشتر ارتفاعات و حتی سر زمینی که هم اکنون " کعبی ها " در آن ست دارند ،
اشغال کردند و شهر " دورق " را پایگاه اصلی خود قرار دادند ، اینان چون ایلی قدرتمند بودند
بختیاریها را بدرون کوهستان ها عقب راندند و خود بجای آنهادر سر زمین خوزستان اقامت گزیدند .
او می گوید گندزلوها از بقایای ایل افشارند و بتدریج در میان عرب ها ممزوج و مستهلک شده اند.
هنوز زبان ترکی در بین آنان رواج دارد( به مرورزمان، زبان ترکی را فراموش کردند ) ولی معمو
لاًبیشتر به زبان عربی و فارسی سخن می گویند .محل اقامت خان شان ، قریه " بُلیتی " در
نزدیکی شوشتر است " بلیتی هم اکنون جزو حومه شوشتر به حساب می آید " و مراتع و چراگاه
هایشان در تمام سال در حوالی رودخانه " گرگر گ و " بند قیر " است.
محمد تقی خان چهار لنگ در بهبود و پیشرفت و ضع زندگی این طایفه " البته 1500 نفر از مردان
این طایفه جزو تفنگچی های محمد تقی خان بودند " اهتمام فراوان به خرج داد . تعدادی مادیان
عربی خریداری ،و در اختیار خوانین این طایفه گذاشت " گندزلوها در پرورش اسب مهارت خاصی
داشتند" و آنها را وادار به تکثیر نژاد اسب عربی کرد، و این تدبیر بسیارمؤثر افتاد.آنها ششصد
سوار ورزیده داشتند که به کرات وفاداریشان را به محمد تقی خان نشان داده اند.اینان اغلب
اوقات در مقابل اعراب که تعدادنفراتشان به مراتب بیشتربود مقاومت کردند و مردانه جنگیدند. خان
شان " مراد خان " مرد آزاده ای بود و به محمد تقی خان وفا دار بود.
گندزلوها شامل 12 تیره بوند که بصورت زیر هستند:"جهت اطلاع نگارش یا تلفظ بعضی از تیره
ممکن است هم اکنون تغییر کرده باشد. "
1 - سراوان (ساربانی) 2 - علی یشالی 3 - علی کالو 4 - فیلی 5 - عرب اوغلی 6 - موشیری
7 - آقاجانی 8 -چم کنار 9 - خلج 10 - امیر جانی" امیرجاملو " 11 - افشار 12 - لک " لک ها جزو
طایفه مد محسوب می شوند. تنها چند خانواده ازآنان در بین گندزلو هاست داشتند . " رَهَدار ، کُرائی و
بَتَوند این سه طایفه به صورت " رعیت " ( کشاورز) در میان گندزلو هل زندگی می کردند. "ص 37 ،
39، 42، 43 ،61 و 62 سیری در قلمرو بختیاری و عشایر خوزستان - هنری لایارد ترجمه مهراب امیری "
محمد حسن خان اعتماد السلطنه در صفحه 2051 مرآت البلدان جلد 4 درمورد طایفه ی گندزلو
چنین بیان می نماید : که طایفه ی گندزلو که از طوایف افشار شوشتراست پیش از این در
جانکی (حد جانکی " باغملک فعلی " را چنین بیان می نماید که : حد جانکی از طرف جنوب خاک
بهمئی است واز سمت مغرب منتهی می شود به خاک رامهرمز و از جانب شمال به خاک
بختیاری و میانه ی شمال و مغرب جانکی محدود می شود به خاک گندزلو که از توابع شوشتر
است.ص2049 جلد4 ) تقریباً 3000 خانوار بودند.ولی حالا ششصدخانوار از آنها باقی است و
مابقی متفرق شده اند. " جلد چهارم مرآت البلدان به قلم محمد حسن خان اعتماد السلطنه با تصحیح و حواشی به
کوشش دکتر عبدالحسین نوائی و میر هاشم محدث "
محل ست فعلی بعضی از گندزلوها
ست فعلی گندزلوها الان در تمام نقاط کشور است چه درآذربایجان ، خراسان ودرگزو تهران و کرج ،
اصفهان و فارس و. اما در خوزستان چند خانوار از این طایفه هم اکنون در شهرک حمزه گمار ازتوابع
دزفول ست دارند و کاید زیلا یکی از بزرگان و ریش سفیدان گمار بوده است و قسمتی از رودخانه شور
"برم زیلا " به نام ایشان نام گذاری شده است. تهدادی در روستای درخزینه ، بهبید" بهبود " ، بنه
نورعلی ، قلعه سیاه، چم کنارگروهی در عقیلی مثل رودنی و ظلم آبادو. پهوند ، کهنک و دیگر
شهرکهای دزفول و تعداد کثیری در شوشتر ،مسجد سلیمان و دیگر نقاط خوزستان ست دارند.
خوانین عمده آنان از تیره ارشلو و اولاد نظر علی خان ،شاه مراد خان ، اسماعیل خان و تیره های
ساربانی " اولاد حسن خان" امیرجاملو(عجم خان ) و ازجمله عبدالله خان وفرزندش حسن خان ، پرویزخان
، حسین خان ،ولی خان " فزندان ولی خان : امیر خان- هرمزخان - محمدخان" و. گندزلوهایی که در
شهرک های دزفول ساکنند به همراه طوایف دیگر همچون زنگنه ، مدی و در حوالی سال 1240 تا
1250شمسی به دستور اصلان خان چهارلنگ کیان ارثی (خان نشین قلعه تل ) بخاطر جلوگیری از یورش
و غارت اعراب به دهات دزفول گماشته شدند.
تیره ای هم از گندزلوها با کدخدایی حاج نصرالله از در خزینه با تنها فرزند پسرش کاید علی گندزلو به
ویس 30 کیلومتری اهواز مهاجرت کرده و به کشاورزی و دامداری پرداخته و به آنجا رونق داد .کاید علی دو
پسر بنام حاج حسین خان و حسن معروف به " گمبل " داشت که صاحب فرزندان و نوه ها شدند و هم
اکنون چندخانواردر آنجا ست دارند. بعد از انقلاب آنها نام خانوادگی خود را از گندزلو به افشار تغییر
دادند ، از جمله حاج ابراهیم گندزلی افشار.
خان ,، ,ها ,گندزلو ,طایفه ,هم ,هم اکنون ,تقی خان ,حسن خان ,طایفه ی ,این طایفه ,ترجمه مهراب امیری
درباره این سایت